รีไซเคิล ( Recycle , Recycling ) คือ กระบวนการแปรสภาพเพื่อนำมาใช้ใหม่ นิยมนำมาใช้ในการจัดการวัสดุใช้แล้วหรือเศษขยะ (Waste , Scrap Management) โดยนำไปผ่านกระบวนการแปรสภาพหรือปรับปรุงคุณภาพ เช่น การหลอม เพื่อให้เป็นวัสดุใหม่แล้วนำกลับมาใช้ได้อีก เพื่อให้ของเสียกลับมามีคุณภาพเทียบเท่าหรือใกล้เคียงของเดิม ได้วัตถุดิบใหม่ หรือผลิตภัณฑ์ใหม่ ซึ่งส่วนใหญ่ใช้วิธีหลอม เช่น พลาสติก โลหะ เหล็ก ทองแดง ขวดแก้ว เป็นต้น ขวดพลาสติกใบเก่าผ่านกระบวนการรีไซเคิลเป็นวัตถุดิบเม็ดพลาสติกใหม่และนำไปขึ้นรูปเป็นขวดพลาสติกใบใหม่ ที่อาจจะมีรูปทรงเหมือนเดิมหรือแตกต่างออกไปจากเดิม แต่ยังคงเป็นขวดพลาสติกเช่นเดิม หรืออาจนำไปรีไซเคิลเพื่อผลิตเป็นสิ่งของชิ้นใหม่ ที่อาจมีคุณภาพหรือมูลค่าที่ด้อยกว่าของเดิมบ้าง
การแปรรูปของใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่มีกระบวนการอยู่ 4 ขั้นตอน ได้แก่
1. การรวบรวม
2. การคัดแยกประเภทวัสดุแต่ละชนิด
3. การแปรสภาพด้วยการกระบวนการผลิตหรือกระบวนการปรับปรุง
4. การนำมาใช้ประโยชน์ในขั้นตอนการผลิตหรือปรับปรุงนั้น
เมื่อผ่านขั้นตอนการผลิตแล้วของเสียที่ใช้แล้วเหล่านี้จะกลายมาอยู่ในรูปของวัสดุหรือผลิตภัณฑ์ใหม่ จากนั้นจึงเข้าสู่ขั้นตอนในการนำมาใช้ประโยชน์ ผลิตภัณฑ์รีไซเคิลบางประเภทยังสามารถดูได้จากเครื่องหมายที่ประทับไว้ เช่น ขวดพลาสติก จะมีการระบุประเภทของพลาสติกที่นำมาใช้ เช่่น PET , HDPE , PVC , PP เป็นต้น บนผลิตภัณฑ์ที่ผลิตทุกครั้งการรีไซเคิล ทำให้โลกมีจำนวนขยะลดน้อยลง และช่วยลดปริมาณการนำทรัพยากรธรรมชาติ
ขยะรีไซเคิลมีกี่ประเภท ขยะรีไซเคิลที่นิยมคัดแยกเพื่อรีไซเคิลหลัก ได้แก่
1. พลาสติก
2. โลหะ ได้แก่ เหล็ก อลูมิเนียม ทองแดง สแตนเลส เป็นต้น
3. ขวดแก้ว , เศษแก้ว
4. กระดาษ
5. อื่นๆ เช่น น้ำมันเครื่อง
ขยะหรือวัสดุแต่ละประเภทก็มีวิธีการรีไซเคิลที่แตกต่างกัน
ขยะประเภทพลาสติก พลาสติกเป็นวัสดุขยะรีไซเคิลที่มีการทิ้งมากประเภทหนึ่ง โดยพลาสติกมาสามารถคัดแยกเพื่อการรีไซเคิลเป็นประเภทต่าง เช่น
PET / PETE /PE พอลิเอทธิลีนเทเรฟธาเลท (Polyethylene Terephthalate)
พีอีที หรือ พลาสติกเพท เป็นพลาสติกมีลักษณะ ใส แข็ง ทนแรงกระแทกดี ไม่เปราะแตกง่าย และกันอากาศหรือแก๊สซึมผ่านได้ดี มองทะลุได้ เช่น ขวดน้ำ ขวดน้ำอัดลม ขวดน้ำดื่ม ขวดเครื่องดื่ม ขวดน้ำมันพืช เป็นต้น
HDPE พอลิเอธิลีนความหนาแน่นสูง (High Density Polyethylene)
เอชดีพีอี หรือโพลีเอทิลีนความหนาแน่นสูง (HDPE) บรรจุภัณฑ์พลาสติกสีขาวและสีอื่นที่เป็นสีทึบ ขวดพลาสติกชนิดนี้จะมีความเหนียวและทนทานกว่า พลาสติกPET ตัวอย่างเช่น ขวดนม ขวดแชมพู ขวดน้ำยาปรับผ้านุ่ม ผลิตภัณฑ์ซักผ้า กระปุกยา เป็นต้น
PVC โพลีไวนิลคลอไรด์ (PolyVinylChloride)
พีวีซี เป็นวัสดุที่เป็นแบบแข็งหรือเป็นยาง นอกจากท่อพีวีซีที่ใช้เป็นอุปกรณ์ก่อสร้างแล้ว พวกของเล่นเด็ก ผ้าม่านห้องน้ำ แผ่นฟิล์มสำหรับห่ออาหาร แผ่นพลาสติกสำหรับทำประตู และหนังเทียม อีกด้วย ทั้งนี้ พลาสติกชนิดนี้มีข้อดีคือ มีความทนต่อน้ำมัน และกันกลิ่นได้ดี แต่ไม่ทนความร้อน
LDPE พอลิเอทิลีนความหนาแน่นต่ำ (Low Density Polyethylene)
แอลดีพีอี นิยมใช้ผลิตเป็นฟิล์มพลาสติกที่ยืดหยุ่นได้ เช่น ถุงพลาสติกมีหูหิ้ว หลอดพลาสติก พลาสติกแรปห่ออาหาร เป็นพลาสติกที่มีความ ใส ทนทานต่อความร้อน คงรูป เหนียว และทนแรงกระแทกได้ดี นอกจากนี้ยังทนต่อสารเคมีและน้ำมัน
PP พอลิโพรพิลีน (PolyPropylene)
พีพี เป็นพลาสติกชนิดที่ใช้มากที่สุดอีกชนิดหนึ่ง พลาสติกมีความทนทานต่อความร้อน คงรูป เหนียว และทนแรงกระแทกได้ดี นอกจากนี้ยังทนต่อสารเคมี น้ำมัน และ ปราศจากสาร BPA Free มีน้ำหนัก สามารถนำไปใช้ในไมโครเวฟได้ใช้ทำภาชนะ บรรจุอาหาร ถือว่า เป็นพลาสติก Food Grade ที่ มีความปลอดภัยเมื่อนำมาใช้บรรจุ หรือสัมผัสกับอาหาร ไม่ทิ้งสารตกค้างเมื่อสัมผัสกับอาหาร เช่น กล่องใส่อาหาร ชาม จาน ถัง ตะกร้า กระบอกใส่น้ำแช่เย็น ขวดซอส แก้วโยเกิร์ต ขวดบรรจุยา สามารถนำมารีไซเคิลเป็นกล่องแบตเตอรี่ในรถยนต์ ชิ้นส่วนรถยนต์
PS พอลิสไตรีน (PolyStyrene)
พีเอส เป็นพลาสติกที่มีความใส แต่เปราะและแตกง่าย ควรหลีกเลี่ยงในการใช้งาน เพราะย่อยสลาย และรีไซเคิลได้ยาก ตัวอย่างสินค้าที่ใช้พลาสติกชนิดนี้ เช่น แก้วน้ำชนิดใช้ครั้งเดียวทิ้ง แผ่น CD/DVD กล่องอาหาร กล่องโฟม แผงสวิตช์ไฟ ฉนวนความร้อน ถาดใส่ไข่ เป็นต้น
อื่นๆ (Other)
พลาสติกชนิดซึ่งไม่ได้ระบุชื่อจำเพาะ แต่ไม่ใช่พลาสติกชนิดใดชนิดหนึ่งใน 6 ที่ได้กล่าวไปในข้างต้น แต่เป็นพลาสติกที่นำมา หลอมใหม่ได้ อาจเป็นได้ทั้ง Poly Cabonate (pc) , Tritan (Copolyester) และอื่นๆ
ขยะประเภทแก้ว อ่านเพิ่มเติม..
ขยะประเภทกระดาษ อ่านเพิ่มเติม..
ขยะประเภทโลหะ อ่านเพิ่มเติม..
รีไซเคิล.com
การรีไซเคิลคืออะไร What is recycling? Save Our Planet and Environment
การรีไซเคิล ขวดพลาสติก Plastic Recycling Reduce, Reuse, Recycle
การรีไซเคิลขยะพลาสติกไปสู่น้ำมันเชื้อเพลิง Turning waste plastic into Petrol
การเผาขยะเป็นสิ่งอันตรายต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
การเผาขยะสร้างมลพิษต่อสุขภาพขั้นรุนแรง
สารเคมีอันตรายในบรรจุภัณฑ์พลาสติก